Çocuğunuz Depreme Hazır mı?

Başlıkta çocuğunuz hazır mı diye sordum; peki ya siz hazır mısınız? Gölcük depremini yaşadığınız mı veya başka bir depremi? Neler hissetmiştiniz hatırlıyor musunuz? Peki o depremden sonra kendinize çıkardığınız dersler var mıydı? Bugun deprem olsa ne yapmanız gerektiğini biliyor musunuz; eviniz, çalışıyorsanız işyeriniz ama hepsinden önemlisi zihniniz buna hazır mı? 

Çalıştığım işyerinde İş Güvenliği ve Sağlığı ekibinin bir parçasıyım; bu iş için gönüllü oldum, çünkü tüm güvenlik önemleri ilgimi çekiyor. Bu ekipteki tüm üyeler yıl boyunca bir takım eğitmlerden geçiyor ve sertifikalandırılıyor; böylece tüm acil durumlar için profesyonel birer bilirkişi haline geliyor. Dün de bu kapsamda deprem, yangın ve arama&kurtarma eğitimine katıldık. 

İstanbul'un Tokyo'ya göre daha çok deprem riski altında olduğunu biliyor muydunuz? Katmandu- İstanbul-Tokyo. Bu listede Türkiyeden bir de İzmir var 15. sırada. 

Eğitmenimiz çocukların da 3-3,5 yaşında depremi öğrenmesi gerektiğini ve anaokullarına verdikleri eğitimlerde son derece kolay öğrendiklerini belirtti. Çocuğunuz okula gidiyorsa okulunun ve eğitimcilerin deprem konusunda ne kadar hazırlıklı ve bilgili olduklarını biliyor musunuz? Bu soru benim daima aklımdadır; hem bina olarak hem de eğitimciler olarak ne kadar bilinçliler, ne yapılması gerektiğini biliyorlar mı? Aren'i göndereceğim okulda soracağım konuların başında geliyor; eğer yeterince tatmin olmazsam hazır sertifika sahibiyken de okula gönüllü olarak eğitim vermeyi de düşünüyorum. Henüz ortada  okula gönderme fikri ve okul yokken :) Ama elbet bir gün o gün gelecek; şimdiden bu tip detayları düşünmek iyidir bana kalırsa. 

Aren doğdudundan beri bizim odada kendi yatağında yatıyor; bu sene içinde kendi odasını düzenleyip, odasına geçirme düşüncemiz var; lakin dünki eğitimden sonra 1 sene daha beklemenin belki de en iyisi olacağına karar verdim. sebebine gelince; Areni kendi odasına geçirmeme nedenlerimden biri; depremdir. Büyük bir evimiz yok ve fakat yine de deprem olduğunda  odasına ulaşmanın daima zor olacağını düşünmüşümdür. Dün de eğitmenimiz deprem sırasında yürümenin mesafe katetmenin neredeyse imkansız olduğunu, bunu denemenin doğru bir şey olmadığını belirtti. İstanbul'da önümüzdeki günlerde beklenen deprem büyüklüğü 7,5. hele ki böyle bir depremde başka bir odaya ulaşmak için kıpırdamanın çılgınlık olacağını söz konusuyken. 

Zihniniz hazır mı diye sordum ya size; deprem sırasında düşünmek, plan yapmak için vaktiniz olmayacağınızı hatırlatırım size; bunun için önceden plan yapmalı ve zihninizi buna hazırlamalısınız; tatbikat yapmakta ailece oldukça faydalı olacaktır. 

Peki çocuğunuzu depreme hazırlamadan önce evinizi depreme karşı nasıl hazır hale getirebilirisiniz? 

• Camlarınızı film ile kaplatabilirsiniz; 7,5 kuvvetinde olabilecek bir depremde camlarınızın kıralacağı kesindir çünkü; işte bu sebeble hem camlar film ile kaplanmalı hem de camınızın önünde yatak ,koltuk vb olmalalı
• Tüm mobilya ve aksesuarlarınız tv ünitesi gibi mutlaka sabitlenmeli; sabitleme malzemelerini büyük yağı marketlerin hepsinde bulabilirsiniz ve görüntüyü de bozmayan materyaller bulmak oldukça basit. Eğitimde 6 dakika süren 9,5 şiddetindeki Tokyo depremini izledik; sabitlenen mobilyalar yerinden bile kıpırdamazken sabitlenmemiş herşeyin tamamen yok olduğuna, ölümlere sebebiyet verdiğini gördük. Şimdi bu haftasonu için bauhaus planı yapmaya ne dersiniz ;) 
• Evinizde mutlaka ve mutlaka yangın tüpü olsun ve nasıl kullanılacağını öğrenin; yeni öğrenmiş biri olarak oldukça basit olduğunu söyleyebilirim. depremden sonra yangın çıkma olasılığı çok yüksek çünkü. 
• Evinizde, arabanızda ve iş yerinizde elinizin altında mutlaka deprem çantası olsun. İçinde bulunması gerekenler: fener, düdük, su, ayakkabı, radyo olsun.

Deprem sırasında ne yapabilirsiniz?

• Eğer yatıyor iseniz hemen yatağınızın yanına inip cenin pozisyonu alabilirsiniz; yururken veya otururken başınıza geldi ise bulunduğunuz yerde veya bulunduğunuz yere en yakın en güvenli yerde yine cenin pozisyonunda durmalısınız. 
• Sarsıntı bittene kadar yerinizde durmalısınız
• Sarsıntı biter bitmez evdeyseniz; önce doğalgaz, elektrik vb kapatmalısınız
• İvedelikle bulunduğunuz yeri terketmelisiniz.

Peki ya enkaz altında kalırsanız? 

• Rastgele bağırmayın. Enkaz haline gelmiş binalarda rasgele bağırıldığında toz, duman ve cüruflar solunum yolunu kapatırlar. Uzun süreli bağırmalar enerji kaybına ve ses kısılmasına neden olur.

• • Rastgele hareket etmeyin. Güvenli bir çıkış görüyorsanız ve yaralı değilseniz hareket edin.
  • Dışarı çıkamıyorsanız olduğunuz yerde kalın. Sakin ve sabırlı olun, paniğe kapılmayın. Aktif Dinlenme ve Aktif Uyku durumuna geçin.
  • Dış Sesleri kontrol edin. Dışarıdan gelen sesleri dinlemeye ve cevap vermeye çalışın.
  • Nefes alıp-verirken bir ritm tutturun.
  • Paniği kontrol etmek için kendinize telkinler verin. Yaşam umudunuzu koruyacak hayaller kurun. Zihninizde olumsuz düşünceler yaratmayın. Sevdiğiniz imgeleri zihninizde canlandırın
  • Enkazda başka kişiler varsa onları da telkin edin.
  • İlerleyen saatlerde beton bloklara vurarak dışarıya ses vermek için bir araç bulun. Eğitmen, arama&kurtarma ekiplerinin de ancak ritmik sesleri bulabildiklerini söyledi; yani beton parçasına aynı ritim ile vurmak gibi; çantadaki düdüğü çalmak gibi. insan sesinin beton, duvar vb yerere çarparak geri döndüğünü ve azaldığını bu nedenle duyulmasının çok zor olduğunu söyledi. 

Çocuğunuzun depreme nasıl hazırlayabilirsiniz?

• Çocuğunuz 3 yaşına geldiğinde ona doğa olaylarından bahsedebilirsiniz; konumuz deprem olduğuna göre, depremden bahsedin ama bunun korkulacak bir şey olduğunu değil, doğal bir doğa olayı olduğunu ve nasıl korunması gerektiğinden bahsettin. 
• Eğer çocuğunuzu kendi odasında yatırıyorsanız lütfen odasını depreme dayanıklı bir biçimde dekore edin. Örneğiin yatağından aşağıya rahatlıkla inebilisin, indiğinde kafasına hiçbir şey düşmeyecek bir biçimde olsun. 
• Odasındaki tüm eşyaları sabitleyin. 
• Yatağının altına mutlaka deprem çantası koyun; çocuğunuza çantanın nerede durduğunu ve içindekleri nasıl kullanması gerektiğini gösterin. Ben çanta yerine ayakkabı kutusu hazırladım; açmasının daha kolay olacağını düşünüyorum. Bu çantanın içinde su, fener, ayakkabı, düdük mutlaka olmalı. 
• Çocuğunuza cenin pozisyonunu öğretin ve mutlaka çocuğunuzla birlikte tatbikat yapın derim. 
• Çocuğunuzun odasına ulaşamayabileceğenizi aklınızda tutun. Ve ona sakin kalması gerektiğini mutlaka ama mutlaka bir şekilde yanına gideceğinizi söyleyin. 

Benim fikrimi sorarsanız; elbette herkesin kendi tercihi ve aile düzeni ama deprem riski 2. sırada olan bir şehirde yaşarken ve Göcük depremini de yaşamış biri olarak ben çocuğuma ulaşamazsam sanırım deliririm ve şuan böyle bir şey yaşasak Aren kendi odasında olsa ne olduğunu anlayamayacağı için ciddi tramva geçireceğini ve yanına gidemezsek delireceğini; panikle yataktan kalkmak isteyip belki de ciddi manada yaranabileceğini düşünüyorum. Bu nedenle en azından ilk 1 yıl ben bebeklerin anne&baba ile aynı odada yatmasını doğru ve gereklilik olarak görüyorum. 

İnsan hazır olmadığı şeyden korkar, hazırsanız özellikle zihnen, ne yapmanız gerektiğini biliyorsanız, korkmazsınız. 

Hiç deprem olmayacakmış gibi yaşayın, her an deprem olacakmış gibi hazır olun derim.  Deprem değil yanlış uygulamalar ve plansızlık ölüme sebebiyet verir.